Yeni kuşakların toplum yaşamında yerlerini almaları için gerekli bilgi,
beceri, değer yargısı ve anlayışları edinmelerine, kişiliklerini
geliştirmelerine ve belirlenen amaçlar doğrultusunda istenilen
değişiklikleri oluşturma süreçlerine EĞİTİM denir.
Eğitim sonucu bireyin davranışlarında ölçülebilir
değişiklikler meydana gelir. Örneğin: Okuma yazma bilmeyen bir çocuğun,
okul eğitiminden sonra okuma ve yazmasıdır ve gözlemlenebilir.
Eğitim
3 bölümde incelenir.
1.İNFORMAL EĞİTİM:Yaşam içinde rastgele olarak ortaya çıkan eğitim informal
eğitimdir. Aile içinde, arkadaş gruplarında, işyerinde ve sokakta farkında
olmadan kazanılan davranışlar informal eğitimin ürünleridir. İnformal eğitim
planlı, programlı ve kontrollü olmadığı için, bu eğitim süreci sonunda insanlar
farkında olmadan olumlu davranışlar ile birlikte olumsuz davranışlar da
öğrenebilirler. Sigara içmek, kavga etmek, kopya çekmek, hırsızlık yapmak vb.
Bilgi toplumlarında informal eğitim, çocuğun
sosyalleşmesi ve hayata hazırlanmasında yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle toplumların farkındalıkların artmasıyla eğitim planlı ve programlı bir şekilde okul
denen kurumlarda verilmeye başlanmıştır.
2.FORMAL EĞİTİM: Okullarda yürütülen planlı eğitim
etkinlikleri formal eğitimdir. Formal eğitim sürecinde, bireyde olumlu davranış
değişikliği oluşturmak üzere planlı ve programlı bir
biçimde öğrenme ortamı düzenlenir. Amacı olan bu eğitimde toplumun kültürel
yapısını bireye aktarmak hedeflenmektedir. Formal eğitim sonucunda bireyin
başarısını değerlendirmek gerekir. Bu da öğretmenlerin ve sistemin kontrolünde
yapılan sınavlardır.
Örgün
ve yaygın olmak üzere ikiye ayrılır;
1.Örgün eğitim: Belli bir yaş grubundaki
bireylere, milli eğitimin amaçlarına göre düzenlenmiş eğitim ve öğretim programlarıyla,
okullarda verilen uzun soluklu bir eğitimdir. Kademelidir ve diploma verilir.
2.Yaygın
eğitim ise örgün eğitim sistemine hiç girmemiş
ve örgün sistemden uzaklaşmış bireylerin ilgi ve ihtiyaçları olan alanlarda
yapılan eğitimdir. Halk eğitim merkezlerinde açılan kurslar, resmi ve özel
kurum ya da işyerlerinde yapılan hizmet içi eğitim faaliyetleri yaygın eğitimdir.
Örgün ve yaygın eğitimin ortak noktası, eğitim faaliyetlerinin planlı ve
programlı olmasıdır. Kademeli değildir, isteğe bağlıdır ve sertifika verilir.
Formal
eğitim ile informal eğitimi kesin sınırlarla ayırmak mümkün değildir. Aynı
kurum içinde hem formal hem de informal eğitim bir arada gerçekleşebilir. Örneğin,
örgün eğitim kurumlarında formal eğitim ağırlıklı olmakla birlikte,
öğrencilerin birbirleriyle ve öğretmenleriyle kurdukları ilişkilerde informal
eğitim de gözlenebilir. Buna karşın bazen örgün eğitim kurumlarında öğretmenlerin
yetersizliği ve öğretmenlerin öğrencilerle olan iletişim problemleri okullarda
informal eğitimin ön plana çıkmasına neden olabilir.
3. SARGIN
EĞİTİM: Eğitim
literatürümüze yeni girmiş olan sargın eğitim kavramı zaman zaman informal
eğitimin içinde değerlendirilse de başlı başına bir tanımlama ve örnekleme
gerektirir. Formal eğitimin dışında kalan, bireyin hayatın içerisinde kendi
kendine öğrendiği bilgi ve becerilere sargın eğitim denir. Birey herhangi
bir plana bağlı kalmadan öğrenir. Herhangi bir ölçme sistemi olmadığı için kişi
ancak kendi farkındalıkları ile öğrenimini değerlendirebilir. Medya yoluyla
öğrenme, bireyin halı ve kilim örmeyi öğrenmesi, bireyin dikiş dikmeyi
öğrenmesi örnek olarak verilebilir.
Ülkelerde özellikle örgün
ve yaygın eğitim sistemleri için programlar geliştirilmiştir. Bu sistemler
içerisinde kişinin sargın eğitiminin gelişmesi için fırsatlar da mevcuttur.
Uluslararası programlar da bu öğrenim sistemlerinin farklı ülkelerde
gerçekleştirilmesine fırsat tanır. Birey bu fırsatlar sayesinde farklı
sistemleri tanıma ve öğrenimi çeşitlendirme fırsatı yakalayarak eğitimini
olumlu yönde geliştirme fırsatı bulur.
Örneğin;Üniversite döneminde Erasmus ve Lise
döneminde AFS, YES
bu programlara örnek olarak verilebilir.
Eğitim
Bilimlerine Giriş Prof. Dr. Münire ERDEM
Günaydın Derya hanım. Ellerinize sağlık. ilk defa eğitm konusunda hoşuma giden bir blog gördüm. Umarım yazmaya devam edersiniz. Çünkü toplumun gerçekten eğitim konusunda bilinçlenmeye ihtiyacı var. Nasıl bireyler yetiştireceğimiz, ülkenin ve toplumun geleceği açısından çok ama çok önemli..
YanıtlaSil